با توجه به اینکه در عصر تنوع و کثرت به سر می بریم، انسان ها همواره زیر لب واژه"تصمیم،تصمیم،تصمیم" را زمزمه کرده به نحوی که اتخاذ تصمیم برای آنان بسیار دشوار بوده تا جایی که بعضا مشاهده می شود فرزندان قادر به تصمیم گیری در کوچک ترین موضوعات از جمله نوع لباس پوشیدن برای رفتن به میهمانی نمی باشند.
بدیهی است توانمندی نوجوانان در استقلال نظر و اندیشیدن مستقلانه، سبب اتخاذ تصمیم مناسب در شرایط بحرانی برای آنان خواهد بود. در غیر این صورت همواره دچار وابستگی فکری بوده و به راحتی تسلیم تصمیم گیری های دیگران شده که زمینه ساز انحراف آنان خواهد بود.
ویژگی های افراد ماهر در حل مسأله و تصمیم گیری
- هنگام تصمیم از میزان هیجان خود آگاهی داشته باشیم.
- از مسأله یا تصمیم خود تعریف دقیقی داشته باشیم.(به عنوان مثال مشکل درسی، بهداشتی، انتخاب دوست و...)
- از بارش فکری برای تصمیم گیری یا حل مساله استفاده کنیم(راه های ساده تا پیچیده، معقول یانامعقول، درست یا غلط و هر چه به ذهنتان می رسد را یادداشت کنید.)
- راه حل های ارایه شده را بازبینی و سود و زیان احتمالی هر یک را بررسی و به راه حل های معقول تر ارجهیت بیشتری دهید. بهترین را انتخاب کنید.
- در صورت امکان با افراد با تجربه مشورت کنید.
- راه حل انتخاب شده را اجرا کنید و نتیجه کار را ارزیابی کنید و در صورت نیاز به اصلاح یا تکمیل آن اقدام کنید.
- تصمیم گیری تکانه ای (ناگهانی): این دسته از افراد ارزیابی از اوضاع نداشته و ناگهان اقدام به یک عمل می نمایند.
- تصمیم گیری مطیعانه(منفعلانه): این دسته از افراد بر اساس خواسته های دیگران اقدام می کنند.
- تصمیم گیری احساسی(ترجیح ذهنی): این دسته از افراد بر اساس حس درونی مبادرت به یک عمل می کنند.(مثلاً آرامش با مصرف مواد).
- تصمیم گیری اجتنابی: این دسته از افراد موارد را رها کرده و معتقدند کارها بخودی خود درست می شود.
- تصمیم گیری منطقی: این دسته از افراد بر اساس اطلاعات و ارزیابی به منظور بهترین انتخاب، اقدام نموده و همواره موفق می گردند.