اول اردیبهشت ماه همزمان با سالروز تولد استاد سخن، سعدی شیرازی، در تقویم ملی ایرانیان روز گرامیداشت شیخ اجل سعدی نام گرفته است. در شهر شهد و شعر، شیراز، هرساله مراسمهای گوناگونی در این روز برگزار میشود.
از سال 1381، مرکز سعدیشناسی در شهر شیراز، روز یکم اردیبهشت ماه را که مصادف با سالروز تولد حضرت سعدی بود، را به عنوان روز سعدی اعلام کرد تا یاد این شاعر بزرگ هرساله گرامی داشته شود. سالروز سعدی در اول اردیبشهت ماه 1389 در اجلاس شاعران جهان در شیراز از سوی نهادهای فرهنگی داخلی و خارجی به عنوان روز سعدی پذیرفته شد تا سالروز این شاعر بزرگ ایرانی جهانی شود.
اکنون افزون بر یک دهه است که با مشارکت نهادها و ارگانهای فرهنگی فارس، سعدی پژوهان، سعدی شناسان و علاقهمندان به آثار سعدی هر سال با اجتماع بر تربت استاد سخن سعدی شیرازی با نکوداشت یاد این پیام آور انسانیت به تبیین آرا و اندیشههای شیخ اجل میپردازند.
سعدی به علت کیفیت متون نثر و شعرهای نغزش و عمق افکار اجتماعی و اخلاقیاش شناخته شده است. سعدی به طور گستردهای به عنوان یکی از بزرگترین شاعران سنت ادبی کلاسیک شناخته میشود و جایگاهش نزد اهل ادب تا بدانجاست که به وی لقب استاد سخن و شیخ اجل دادهاند.
آثار معروفش کتاب گلستان در نثر و بوستان در بحر متقارب و نیز غزلیات و دیوان اشعار اوست که به این سه اثر کلیات سعدی میگویند. بوستان و گلستان سعدی تا به حال به چندین زبان مختلف دنیا ترجمه شده و طرفداران زیادی در سطح جهانی دارند. کتاب بوستان سعدی به انتخاب نشریه گاردین جزو ۱۰۰ کتاب برتر تاریخ بشریت برگزیده شده است. سعدی استاد غزل بود و ظریف ترین معانی را در ساده ترین کلمات در اشعار خود به کار می برد.
برای آنکه بدانیم سعدی کیست؟ جایگاه این شاعر گرانمایه در شعر و ادبیات پارسی کجاست و پرداختن به اندیشههای استاد سخن تا چه میزان به عنوان یک نیاز امروزی محسوس است مروری کوتاه بر آنچه درباره افکار و آرا این شاعر گرانمایه بیان شده است میکنیم. بسیاری از دانشوران و سعدی شناسان توجه به آثار واخلاق سعدی و الهامگرفتن از شخصیت برجسته استادسخن را لازمه و ضرورت زندگی امروزی میدانند و معتقدند:
توجه به آثار و اندیشههای شیخ اجل موجب بازشناسی فرهنگ غنیایرانی میشود.
تاثیر سعدی بر زبان فارسی غیرقابل انکار است. آثار او تا مدتها در مدرسهها، مکتبخانهها و بسیاری از مراکز آموزشی تدریس میشد و ضربالمثلهای زیادی که امروزه در زبان فارسی ما رایج است از نوشتههای او برداشت شده است. او با سادهنویسی و ایجاز سخن خود را به گوش مخاطبان بسیارش رساند و این موجب شهرت بسیار او شد. آثار سعدی برای همیشه در جان و دل فارسی زبانان ماندگار است.
اهمیت سعدی، شاعر بزرگ ایرانی، به حدی بود که مرکز سعدیشناسی برای بررسی بیشتر آثار وی تشکیل شد. این مرکز که اکنون وظیفه برگذاری مراسمات بزرگداشت سعدی را نیز بر عهده دارد، هرساله برنامههای زیادی را برای روز بزرگداشت این استاد بزرگ برگذار میکند. اصلیترین برنامههای گرامیداشت استاد سخن در شهر شیراز، شهر علم و ادب برگزار میشود. این برنامهها معمولا عبارتند از: